Voorlezen
Voorlezen kan iedereen maar je moet het wel doen!
Kinderen vinden het meestal heerlijk om te worden voorgelezen. Of ze nu klein zijn en zelf nog niet kunnen lezen, of al wat groter: van voorlezen krijgen ze niet gauw genoeg! Wie herinnert zich niet hoe fijn het was om te worden voorgelezen? Zo zijn de mooie voorleesboeken van vroeger vaak nog lang niet vergeten. Voorlezen heeft iets magisch, iets betoverends. Dat zit in de verhalen en dat zit in het ritueel zelf.
Wanneer voorlezen?
Veel ouders kiezen voor een kwartiertje voorlezen voor het slapengaan. Dat is niet vreemd. Na een dag vol gebeurtenissen kunnen de kinderen zich dan even ontspannen. Maar het hoeft niet alleen voor het slapengaan. Voorlezen kan de hele dag. Een minuut of tien is meestal al genoeg. Vaak zal een kind daarna lekker rustig gaan spelen. Lees liever vaker op een dag een korte tijd, dan te lang achter elkaar.
Voorwaarde om het voorlezen tot een succes te maken is dat er rust moet zijn en dat je kind, maar ook jezelf, er zin in heeft. Pas dan kan een prettige leessfeer ontstaan. Als je er geen tijd voor hebt of gewoon geen zin, laat het dan aan iemand anders over.
Waar lees je voor?
Voorlezen kan overal: thuis, op de rand van het bed, op de bank of op de grond. aan tafel of in de tuin. Kleine kinderen kun je het best op schoot nemen, om samen goed naar de plaatjes te kijken. Je kunt het boek de eerste tijd beter zelf vasthouden, bladzijden omslaan gebeurt anders vaak te wild met alle gevolgen van dien. Grotere kinderen kruipen graag tegen de voorlezer aan. Een knus moment voor allebei. Probeer altijd in een rustige omgeving voor te lezen. Vooral jonge kinderen zijn snel afgeleid.
Wat kun je het best voorlezen?
Elk jaar verschijnen er meer dan duizend nieuwe kinderboeken. Het is niet altijd even gemakkelijk om het juiste boek voor het juiste kind te vinden. In een boekenwinkel kan men u altijd adviseren maar dan nog kan het niet aanslaan bij het kind. Je kunt ook een boek lenen in de bibliotheek. Als het boek goed bevalt, zou je kunnen besluiten om het zelf aan te schaffen. Kinderen grijpen graag terug naar een eenmaal voorgelezen boek.
Tot wanneer kun je voorlezen?
Houd er niet te snel mee op. Kinderen van een jaar of tien/elf, vinden het vaak nog heerlijk als er voorgelezen wordt. Ook thuis. Je kunt ze daarna stimuleren om het boekje zelf verder te lezen.
Elke leeftijd heeft zo zijn eigen aanpak. Baby’s zijn bijvoorbeeld dol op herhaling. Ook peuters vinden herhaling prachtig. Van sommige boeken lijken ze nooit genoeg te krijgen. Voldoe aan die behoefte, maar biedt zo nu en dan toch iets nieuws aan. Al was het maar voor jezelf. Grotere kinderen hebben ook zo hun favorieten. Herhaling betekent voor kinderen nu eenmaal het feest der herkenning. Het stelt kinderen bovendien in staat zich op anders aspecten van het verhaal te oriënteren. Een kind zal vaak spontaan reageren op wat hij ziet of hoort. Een boek brengt immers een nieuw, onbekend deel van de wereld met zich mee. Geef daaraan voldoende ruimte, stel vragen bij wat er te zien is en laat het kind vertellen. Ga nooit ten koste van alles door met voorlezen. Peuters kunnen tijdens het voorlezen ineens wat anders gaan doen. Wacht dan even of het kind terugkomt. Als je merkt dat de aandacht weg is, kun je beter stoppen. Misschien is het boek te moeilijk, het verhaal te langdradig of is het kind gewoon moe. Stel dan het voorlezen uit tot een ander moment.
Tips
Voorleestips: Eigenlijk kan iedereen voorlezen, al denken sommigen van niet. Ook al heb je niet zo’n mooie stem. De kinderen zijn aan de stem gewend en zullen het als normaal ervaren.
- Zorg dat er rust is en weinig afleiding
- Vertel vooraf iets over de inhoud van het verhaal of kijk terug naar het vorige verhaal
- Lees rustig en duidelijk de tekst voor. Maak gebruik van de mogelijkheden van de stem. Je kunt sommige stukken hard of zacht voorlezen, fluisteren als iets spannend is, hoog of laag, snel of langzaam. Vaak is echter teveel gedoe, teveel stemmetjes, te verwarrend, voor jezelf en het publiek.
- Maak soms gebaren om de woorden kracht bij te zetten
- Breng tijdens het voorlezen soms een pauze aan
- Als de aandacht verslapt, kun je door de stem even te veranderen de kinderen weer snel bij de les krijgen
- Let erop hoe je het boek vasthoudt. Laat je gezicht er niet achter verdwijnen. Oogcontact kan de concentratie vergroten
Waar moet je op letten bij het kiezen van een goed voorleesboek?
- De tekst moet goed in het gehoor liggen en bij de leeftijd van het kind passen. De zinnen moeten niet te lang zijn maar ook niet te kort.
- Het taalgebruik moet beeldend zijn; kinderen moeten zich een voorstelling kunnen maken van wat er voorgelezen wordt
- Het verhaal moet een duidelijke structuur hebben
- Het verhaal moet uitnodigen tot meedenken, de luisteraar moet nieuwsgierig blijven
- Humor en spanning vergroten de betrokkenheid
- De hoofdstukken moeten een afgerond geheel vormen
Waarom is voorlezen belangrijk?
Voorlezen is belangrijk maar waarom eigenlijk?
- In boeken staan woorden die kinderen misschien niet kennen, door veel voor te lezen kom je deze woorden tegen en vergroten kinderen hun woordenschat
- Deze woorden gaan kinderen ook zelf gebruiken en daardoor wordt hun taalgevoel beter en gebruiken ze eerder moeilijke zinnen. Ze hebben beter inzicht in taal.
- Door voorlezen leren kinderen zich inleven in een verhaal dat ze horen. Iedereen kijkt naar film, apps of tv en dan zie je een verhaal. Een verhaal horen is een hele andere dimensie en leert kinderen goed te luisteren maar zich ook in te leven in het verhaal dat je hoort
- Voorlezen geeft structuur aan de dag, op een vaste tijd voorlezen, biedt kinderen structuur en rust
- Voorlezen prikkelt de fantasie en nieuwsgierigheid van kinderen. Door samen met kinderen in een verhaal te duiken, komen ze in een andere wereld terecht en leren ze nieuwe en onbekende dingen kennen
- Boeken kunnen een uitgangspunt zijn voor het bespreken van gevoelens rondom bijvoorbeeld het overlijden, scheiden, ziekte, maar ook zaken die dicht bij het kind staan
- Door veel en vaak voor te lezen stimuleer je het leesplezier en zullen kinderen ook vaker zelf een boek pakken en gaan lezen
- Doordat kinderen meer woorden tot hun beschikking hebben, kunnen ze zich beter uitdrukken tijdens gesprekken met andere kinderen en ouderen
Ik wens iedereen veel (voor)leesplezier toe!
