Rijmset
Janneke 30 december 2024Rijmen is belangrijk in het proces van taalontwikkeling bij jonge kinderen.
Wat is rijmen?
Rijmen is: ‘Het produceren van woorden met klankovereenkomsten’ (bron: SLO).
Waarom is het belangrijk dat kinderen kunnen rijmen?
Door te rijmen leert een kind om klanken te herkennen en woorden te begrijpen. Ze krijgen ‘grip’ op taal. Een voorwaarde is dat leerkrachten kinderen veel en vaak in aanraking laten komen met versjes en gedichtjes. Oudere kinderen zullen de rijmwoorden snel herkennen, bijvoorbeeld in prentenboeken.
De fasen van het rijmproces
Kinderen doorlopen verschillende fasen in het rijmproces. Ze gaan van passief naar actief rijmen; dus van het herkennen van rijmwoorden (passief) naar zelf rijmen (actief).
- Herkennen van rijm: als kinderen naar rijmpjes luisteren, beginnen ze op te merken dat sommige woorden bijna hetzelfde klinken.
- Aanvullen van rijmpjes: als kinderen een rijmpje al vaker hebben gehoord, vullen ze het laatste woord vanzelf aan: “Vos woont in het… bos”.
- Rijmwoorden kiezen: het zelf herkennen en selecteren van de juiste rijmwoorden: “Wat rijmt er op jas: das of schoen?”
- Rijmwoorden bedenken: kinderen bedenken steeds vaker eigen rijmwoorden, zoals baas-kaas-vaas.
- Eenvoudige rijmpjes bedenken: ze verzinnen zelf korte zinnetjes of versjes die rijmen: “De uil valt in een kuil”.
Het blijkt dat er kinderen zijn die rijmen lastig vinden. Moeite hebben met rijmen is een signaal voor eventueel dyslexie.
Rijmen; voorwaarde voor het leren lezen
Op jonge leeftijd kunnen kleuters vaak al rijmen (en doorrijmen met de meest onzinnige woorden!). Dit leren ze vooral door versjes en liedjes. Jonge kinderen beschikken dus al over een gevoeligheid om met klankstukjes om te kunnen gaan. Rijmen zegt daarmee indirect iets over het taalgevoel. Maar het zegt nog niks over of een kind het woord kan schrijven of de betekenis van het woord kent.
Goed kunnen rijmen is één van de voorwaarden om te leren lezen. Kinderen met dyslexie hebben moeite met de klankstructuur van een woord. Omdat ze niet goed weten welke klanken samen een woord vormen, zijn ze veel minder gevoelig voor rijm. En juist het kunnen rijmen geeft aan dat een kind zich ervan bewust is dat woorden in stukjes verdeeld kunnen worden en dat verschillende woorden gelijkklinkende stukjes kunnen hebben.
Veel en vaak rijmen
Wat voor alle kinderen belangrijk is, is om veel en vaak te rijmen. Dat kun je doen door opzegversjes, liedjes te zingen, zelf rijmwoorden te bedenken en dan een opdracht te doen, rijmlotto’s te spelen en rijmspelletjes te doen.
Rijmset
Rijmset is een spel om rijmen op een leuke manier te oefenen. Je speelt het met 2-4 spelers en het spel duurt ongeveer 15 minuten.
Inhoud van het spel: 50 speelkaarten in twee kleuren en 4 houten blokjes.
Doel van het spel: Verzamel zoveel mogelijk rijmsets.
Hoe speel je het spel? Alle spelers krijgen een houten blokje. Schud de paarse kaarten en maak hier een stapel van. Schud ook de rode kaarten en leg deze open in het midden van de tafel neer zodat de 25 afbeeldingen zichtbaar zijn. Dan begint het spel. De bovenste paarse kaart wordt omgedraaid en alle spelers zoeken zo snel mogelijk welk rijmwoord erbij past. Wie het rijmwoord heeft gevonden legt er snel het houten blokje op. Wie het eerst het houten blokje heeft neergelegd mag het rijmpaar hebben. Dan wordt het volgende paarse kaartje omgedraaid. Ligt het blokje op een verkeerde kaart dan moet deze speler één rijmset terugleggen. Als de kaarten op zijn, wordt geteld wie de meeste kaarten heeft verdiend.
Je kunt het spel eenvoudiger maken door een aantal kaarten uit het spel te halen.
Wat vind ik van het spel?
Het spel zit in een handig klein doosje met de blokjes onderin en de kaarten erop. De afbeeldingen zijn voor kinderen duidelijk te herkennen. Doordat je er een spelvorm van maakt, zullen kinderen dit snel pakken want spelletjes spelen vinden ze vaak leuk! Het spel is ook geschikt om te zien hoe de kinderen rijmen. In dat geval speel je als leerkracht mee en kun je makkelijk zien welke kinderen moeite hebben met het rijmen en wie niet.
Bestellen?
Om het spel te bestellen, ga je naar de site van taalmateriaal; www.taalmateriaal.nl. Kijk dan meteen ook voor de andere mooie taalspellen!
loading...
