Hoeken
Hoeken in mijn klas
Elke kleuterklas heeft verschillende hoeken. Het doel van werken met hoeken is een plek inrichten waar kinderen met opdrachten maar ook helemaal vrij kunnen spelen. Door middel van het spel leren de kinderen omgaan met anderen en situaties. Kinderen doen graag volwassen na en houden van het doen alsof spel. In de hoeken hebben ze daar alle gelegenheid voor. In hoeken worden ze geconfronteerd met wisselende situaties en zo worden ze geprikkeld om na te denken en actief mee te doen. Ook kun je door het werken met hoeken tegemoet komen aan de individuele verschillen tussen de kinderen. Je kunt kinderen uit groep 2 samen met groep 1 kinderen in een hoek laten spelen. Groep 2 kinderen laten aan groep 1 zien hoe het ook kan. In tegenstelling tot het manipulatieve spel van groep 1 kinderen. Door een rijk ingerichte hoek biedt je kleuters ruime kansen voor een veelzijdig spel. Bovendien leer je kinderen om zelfstandig te werken en te spelen in de hoeken en zelf te besluiten wanneer je klaar bent in een hoek. Bovendien is in een hoek genoeg ruimte om eigen initiatief te tonen.
In de klas heb ik veel verschillende hoeken. Bij elk thema probeer ik de hoeken zo aan te passen dat ze bij het thema aansluiten. Je kunt een hoek heel goed laten aansluiten bij de actualiteit.
In de kring vertel ik dan wat in welke hoek gedaan kan worden. Ook mogen kinderen ideeën aanreiken. Dan worden de kaartjes op het planbord gehangen en kunnen de kinderen een activiteit gaan kiezen.
Verder is een groot voordeel van het werken in hoeken dat je kinderen extra aandacht kan geven omdat de anderen toch actief bezig zijn. Je kunt zelf in een hoek kijken hoe het spel verloopt en eventueel meespelen in een hoek om de kinderen te helpen hoe er gespeeld kan worden of hen ideeën aan te reiken.
Voor het maken van hoeken gebruik ik de volgende criteria:
- Is de hoek goed bereikbaar en is er ruimte om te spelen?
- Wat wil ik met de hoek bereiken?
- Welke materialen heb ik nodig voor de inrichting van de hoek
- Kunnen de kinderen zich er zelfstandig redden of hebben ze hulp nodig. In dat geval plan ik een kleine kring-moment in waarbij ik alle kinderen in de groep een keer samen met mij in de hoek laat spelen.
Planbord: 
Welke regels gelden er?
- Niet meer namen ophangen dan dat er spijkertjes zijn
- Je moet er een tijdje spelen en werken
- Als je uit de hoek gaat, moet je eerst alles opruimen
- Als je iets laat staan, moet je een naamkaartje van jezelf erop leggen
- Je mag alleen je eigen naam veranderen
Het speelhuis
Om ruimte te winnen in de klas, hebben we gekozen voor een speelhuis. Het bedrijf: www.speelhuis.nl is een eigen bedrijf in het bouwen en ontwerpen van dit soort huizen. Op de site staat informatie over de hoeken en speelhuizen die ontworpen zijn. Je zou ook kunnen kiezen voor een eigen ontwerp maar wij vonden dat bij zo’n grote hoek de veiligheid voorop moet staan. Het moet stevig en degelijk gebouwd zijn en de hekjes moeten zo zijn ontworpen dat de kinderen er niet overheen kunnen vallen. Dit kan daarom het best gebeuren door iemand met veel ervaring op dat gebied. Vandaar dat we gekozen hebben voor dit bedrijf. Een groot voordeel is ook dat A. de Vries zelf op school komt en het ontwerp afstemt op de behoeften van de leerkracht en de ruimte. Het past dus altijd. Hij zorgt er tevens voor dat de hoek op school wordt opgebouwd. Daar heb je geen omkijken naar!
Om ruimte te kunnen winnen, hebben we twee hoeken boven en twee beneden. Een collega heeft echter drie hoeken boven en drie beneden. Dit hangt wel van de beschikbare ruimte af en de wens van de leerkracht.
Foto van het speelhuis in mijn klas
Hier zie je het geheel: linksonder de huishoek, linksboven de constructiehoek, rechtsonder de bouwhoek en rechtsboven de letterhoek.
Natuurlijk zijn er vele andere mogelijkheden te bedenken. Een collega heeft een computerhoek eronder zitten. Er zijn ook scholen die de computerhoek weer liever boven hebben. Alles is in overleg mogelijk. De ervaring heeft echter geleerd dat op deze manier de ruimte het best maar ook het veiligst wordt benut.
Veiligheid:
Waar je op moet letten bij een verhoogde hoek is dat er geen tafels langs de rand staan. Je moet er niet aan denken wat er gebeurt als een van de kinderen op een tafel gaat zitten…………… Ook moeten de hekwerken zo zijn gebouwd dat ze stevig zijn en dat kinderen er niet snel overheen gaan hangen. Vandaar dat dit model ideaal is! Door de punten op de potloden hangen de kinderen er vrijwel niet overheen. Een trap moet ook goed toegankelijk zijn. Maak je er een glijbaan aan dan wordt de verhoogde hoek beschouwd als een speeltoestel en daar zitten hele andere en strengere veiligheidseisen aan. Houd hier rekening mee.
Doordat ik boven een constructiehoek heb, kunnen de kinderen hun spullen laten staan voor een andere keer. Het staat niemand in de weg en anderen lopen er niet zo snel overheen waardoor er iets kapot gaat.
Welke regels hanteren de kinderen in de hoeken:
- Je mag niet snel de trap op en af
- Je mag niet over een hekje heen hangen
- Boven mag je niet hard stampen
Kortom: het is een ideale oplossing!
Bouwhoek
De bouwhoek bestaat in de klas uit een vrij afgeschermde hoek met een kast vol grote blokken.
Ook liggen er kisten met diertjes en auto’s en houten rails. Er zijn bouwplankjes aanwezig en ook kleine blokjes. De opdrachten van de bouwhoek worden telkens aan een ander thema aangepast. Wat wordt er zoal gebouwd?
- Een haven en een eiland. Een grote veerboot kwam regelmatig op het eiland om mensen te brengen
- Een kerststal
- Het rotseiland van Max. Dit n.a.v. het boek: Max en de toverstenen.Ik ga regelmatig bij de bouwhoek langs om met de kinderen te spreken over wat ze aan het bouwen zijn, hoe ze dat gaan doen, of ze voldoende materiaal hebben etc. Soms geef ik er een boekje bij of poppen. Ook knuffels worden regelmatig gebruikt. Als het bouwwerk af is, mogen de kinderen er iets bij schrijven en dat hangen we er dan met plakbandjes aan.
Gebruik ook eens andere materialen in de hoek: rolletjes, spoelen, gekleurde plankjes, knopen, doppen, etc.
Digibord
Wij hebben een geweldig digibord in de klas dat in hoogte verstelbaar is en een touchscreen heeft. Daardoor kunnen de kinderen er goed zelfstandig mee werken. Op hun eigen Yurlspagina staan spelletjes die bij het thema passen waar we mee bezig zijn. Elke dag leg ik een spel uit en dat spel staat dan centraal die dag. Als er meer spellen bijkomen, mogen de kinderen kiezen. Ik leer ze zoveel mogelijk om zelf om te leren gaan met het zoeken naar spellen.
Constructiehoek
Boven op onze verdieping is een aparte constructiehoek. Er staan geen tafels en stoelen maar alleen een kast met daarin: lego, K’nex en ander constructiespeelgoed. Constructies mogen in een hoek blijven staan zodat het een volgende keer zo weer gepakt kan worden. Doordat het op een verdieping is, komen er alleen maar kinderen die op die plek moeten zijn en staat het niet in de weg. Ideaal!
Huishoek
De huishoek is een afgesloten hoek met een deurtje erin. Heel gezellig allemaal. Het is belangrijk dat de kinderen zich betrokken voelen bij het spel. Daarom pas ik bij elk thema de materialen in de huishoek aan.
Hoe kun je de huishoek aanpassen aan een thema:
- Vlinder verkleedkleren in de verkleedkist
- Een disco in de huishoek met glittergordijnen, discolampen en een glitterbol aan het plafond. Hun favoriete muziek werd gedraaid. Dit was echt een heel groot succes!
- De slaapkamer van Sinterklaas
- Een kersthuis met een kerstboom
- Een koffer met vakantiekleren bij het thema vakantie
Letterhoek
Deze hoek is op de speelzolder. Het is niet groot maar wel functioneel. Er staan drie tafels en een kastje vol met lettermaterialen. Bij elk project komen er dingen die met het thema te maken hebben. Zo liggen er standaard: woordkaartjes en stempelboekjes passend bij het thema en bakken met pennen. Deze pennen heb ik verzameld. Kinderen kunnen kiezen uit allerlei soorten en maten. Verder liggen er plaatjes, stempels, posters. Ook heb ik voor alle kinderen een schrift in een bakje. In dat schrift kunnen ze zelf schrijven en evt. tekenen. Er wordt veel gebruik van gemaakt!
Natuurhoek
Om de seizoenen onder de aandacht te brengen, heb ik een natuurhoek in de klas. In deze hoek staat een groen vakkenkastje (Xenos, CD rek). Hierin staan kleine dingen. Er staan boeken bij van het seizoen en een ladekastje met daarin kleurplaten en werkbladen die de kinderen kunnen gebruiken. Zo heb ik toch een informatiehoek over het seizoen terwijl ik er niet echt een thema aan heb gekoppeld.
Ontdekkast
Ik heb een ontdekkast in de klas gemaakt. In de kast zitten verschillende ontdekdozen. In deze dozen zitten:
– magneten
– spiegels
– weegschaal met gewichten
– gewichtkokers
– een knikkerbaan
– oude buitenlandse munten
Over de inhoud en de mogelijkheden van de ontdekkast heb ik een aparte pagina gemaakt. Klik op de pagina ontdekkast voor meer informatie.
Poppenhuis
In de kersttijd, komt er een kleine kerstboom te staan, in de sinterklaastijd liggen er ineens pakjes in en zo nu en dan wordt de blanke familie vervangen door een donker getinte familie. Op die manier verandert het spel in het poppenhuis gewoon mee.
Poppenkast
Er is vaak wel een hoekje over waar de poppenkast kan komen te staan. Hier mogen de kinderen zelf een verhaal bedenken. Ook speelt de leerkracht een verhaal uit. Op die manier weten de kinderen wat poppenkastspel is en hoe je de poppen hoort vast te houden.
Rekenhoek
Kinderen tellen veel en graag. Om dit te kunnen oefenen, is er een rekenhoek in de klas. De cijfers hangen er. Er liggen telboekjes en ik probeer zoveel mogelijk telspelletjes te bedenken die bij het thema passen. Ook kun je met een klein groepje extra oefenen. In de hoek staan altijd bakjes met stippen en getallen erop. In die bakjes kunnen allerlei materialen gesorteerd worden. Ook leuk om in de rekenhoek te zetten is een knopendoos. Kinderen zijn er dol op om de knopen te sorteren en later kunnen de knopen in de telbakjes geteld worden.
Andere mogelijkheden in de rekenhoek:
- Vlinders met stippen erop. Eerst gooien met de dobbelsteen en dan het goede aantal stippen erbij zoeken
- Tien schoenen en een bus pepernoten. Op elke schoen stond een getal en er moesten evenveel pepernoten in de schoen komen
Schrijfhoek
In de schrijfhoek staat een bak met heel veel pennen erin. Deze pennen zijn groot, klein, met kleuren, met glitters, etc. De kinderen vinden het geweldig om deze pennen te gebruiken bij hun schrijfopdrachten. Ook hebben de kinderen allemaal een eigen schriftje waarin ze mogen schrijven en tekenen.
Verkleedkast
Van een ouder kreeg ik dit kledingrek uit een winkel. Ik heb er een plank op gemaakt waarop mandjes staan met verkleedspullen. Aan de kledinghangers komen de verkleedkleren die bij het thema passen en in de schatkisten zitten schoenen, attributen, etc. die passen bij het thema. In de kast hangt een spiegel waarop de kinderen zichzelf kunnen bewonderen. Het ophangen kost nog wel wat moeite maar er zijn altijd kinderen die daarbij wel willen helpen.
Verteltafel
Bij elk project probeer ik een prentenboek te zoeken met daarin een verhaal dat geschikt is om uit te spelen. Meestal maak ik gebruik van knuffels en soortgelijke materialen om een verhaal uit te spelen. Ik wil er naar toe werken dat de kinderen meer betrokken zijn bij het ontwerpen van decorstukken voor de verteltafel.
Hoe ga ik te werk:
- Ik leg het materiaal klaar in de hoek
- Dan ga ik het verhaal voorlezen
- De dag erna, vraag ik het verhaal terug
- Vervolgens mogen de kinderen het verhaal in de klas met de poppen, knuffels en attributen uitspelen
- Daarna spelen ze het in de hoek uit
- Ik probeer dit spel regelmatig te begeleiden
Water/zandtafel
Hier wordt door veel kinderen erg graag gespeeld. De ene keer zit er water in de andere keer weer zand. Soms zijn er wel opdrachten aan verbonden.
Wisselhoek
Soms bedenk je een hoek waar geen ruimte meer voor is. Dit kan een winkeltje zijn, de stoomboot van Sinterklaas, een circushoek of een theater. Hier zoek ik dan ruimte voor door b.v. een andere hoek weg te halen. Ook biedt de gang wel eens mogelijkheden maar dit kan overlast veroorzaken voor de andere groepen.
Engels kastje
In dit kastje zitten een paar materialen die te maken hebben met het leren van Engels: een kleurplaat van de Engelse vlag, woordkaarten bij het Engelse liedje dat we hebben geleerd, Bobby de hond (die spreekt alleen maar Engels) en een paar typisch Engelse dingen:
Kortom: In de klas is een scala aan hoeken waardoor de kinderen de gelegenheid krijgen zich breed te ontwikkelen. Er is immers van alles wat. Van groot belang blijft het volgen en begeleiden van het spel. De kinderen moeten zich betrokken voelen en betrokken blijven. Daardoor zal er soms iets in een hoek bijkomen of juist weggehaald worden. Als leerkracht speel ik regelmatig met de kinderen mee. Hierdoor geef je een voorbeeld hoe kinderen het spel kunnen oppakken. Ook wil een gesprekje vaak goed helpen om het spel te vervolgen of een andere wending te geven.
