Combinatiegroep 2/3. Doen!
Janneke 13 oktober 2017Een dik jaar geleden was ons leerlingenaantal dusdanig dat een combinatiegroep 2/3 een goede oplossing leek. Vanaf dat moment ben ik mij er in gaan verdiepen want het leek mij een prachtige uitdaging! Ik heb een cursus gevolgd bij Sonedutraining en later bij Wizz Scholing. En vorig jaar maar gewoon begonnen. Na 35 jaar kleuters is dat best wennen! Inmiddels is het alweer het tweede jaar dat ik deze combinatie doe. Inmiddels uit overtuiging dat het een goede manier is om de overgang tussen deze groepen te verbeteren. Een goed rooster in elkaar zetten vind ik wel de basis van deze combinatie. Inmiddels ben ik daar erg tevreden over en loopt het goed, wel na allerlei aanpassingen, maar van ervaringen leer je het beste. Door een goed rooster heb je houvast in je dag- en weekindeling. Nog dagelijks leer ik bij maar blijf het enthousiasme vasthouden. Wat mij wel opvalt is dat er zo kritisch tegen deze combinatie wordt aangekeken. En dat is eigenlijk gek want iedereen is er inmiddels wel van doordrongen dat de overgang van groep 2 naar groep 3 flexibeler en geleidelijker moet verlopen. Maar tegelijkertijd houdt iedereen vast aan de standaard ideeën; kleuters moeten kunnen spelen en groep 3 moet vooral veel doen op een dag. Natuurlijk zit hier wel een kern van waarheid in maar waarom zou dat in een combigroep 2/3 niet in aangepaste vorm kunnen? Ik heb inmiddels de ervaring opgedaan dat het een ideale manier is om een goede overgang te realiseren! Bovendien is mijn ervaring dat groep 2 en 3 zelfs beter bij elkaar past dan groep 1 en 2. Ze zitten meer op hetzelfde level en willen graag leren.
Afgelopen zomer kwam ik het volgende boekje tegen. Omdat ik van Frida Meints o.a. de cursus combinatiegroep 2/3 had gevolgd, was ik hier benieuwd naar.
De titel spreekt mij aan: Combinatiegroep 2/3. Doen!
Het boek geeft 8 aanraders om de keuze voor deze combinatie op een goede en degelijke manier aan te pakken:
Aanrader 1; Kiezen met visie. Vaak is dit niet het geval omdat het door het leerlingenaantal is ingegeven. Toch heeft het veel voordelen om vanuit een visie te kiezen. Het verschil zit met name in het accent dat meer op kansen ligt dan op bedreigingen. Ook naar ouders toe is het belangrijk dat je deze visie met overtuiging uitdraagt. Het gaat ten slotte om hun kinderen. Als ze het idee krijgen dat een combinatie 2/3 een noodoplossing is waar eigenlijk niemand achter staat, wil je toch je kind niet daar in de klas hebben. Het boekje geeft goede tips om deze visie te ontwikkelen en uit te dragen.
Aanrader 2; Samen waar het kan, apart waar het moet. In deze combinatie moet je wel goed nadenken hoe je de instructiemomenten voor de beide groepen gaat organiseren. Gelukkig kun je deze groepen ook heel goed verbinden. Beschouw het als één groep. Als je dit als uitgangspunt neemt, zul je vanzelf veel meer dingen samen gaan doen. Mijn eigen ervaring kan dat inderdaad bevestigen. Je moet natuurlijk de einddoelen van groep 2 en groep 3 kennen, verschillende instructiemodellen kunnen hanteren en coöperatieve werkvormen kunnen toepassen en kennis hebben van de vakspecifieke didactiek maar daarmee kun je dan ook de kinderen goed bedienen! Ik merk vaak in de klas dat samenwerkend leren erg positief werkt. Ik koppel in de klas vaak kinderen van groep 2 aan groep 3 en laat ze samen een woordveld bij een thema maken. De een schrijft, de ander tekent en uiteindelijk gaan steeds meer kinderen van groep 2 over tot schrijven. Ook het koppelen door het getal aan de hoeveelheid is een leuke oefening om samen te doen. Maar natuurlijk zijn er momenten dat het even apart moet. Richt je onderwijs zo in dat als de ene groep instructie nodig heeft, de andere groep zelfstandig aan de slag kan en andersom.
Aanrader 3; De infrastructuur. Welke materialen zijn er beschikbaar en hoe richt je het lokaal op een goede manier in. Hoe ga je de groep samenstellen is ook een belangrijke vraag. In het boekje worden tien stappen aangegeven. Ik merk zelf in de klas dat een groep waar goede kinderen, kinderen die meer zorg behoeven, jonge en wat oudere kinderen elkaar goed kunnen aanvullen. Wel is het fijn om een evenwichtig aantal jongens en meisjes te hebben zodat ze wat aan elkaar kunnen hebben. Jonge kinderen in groep 3 vragen natuurlijk ook bijzondere aandacht. Ze zullen misschien meer moeten wennen maar aan de andere kant hebben ze ook meer mogelijkheden om mee te doen met de thema’s en het spel van groep 2 zolang daar behoefte aan is. Er worden verschillende tips gegeven voor een goede basisinrichting. Een rijke leeromgeving is altijd al belangrijk maar zeker in deze groep. Hoeken in deze groep bieden kansen om spelend leren te realiseren. Gebruik de hoeken om te werken aan je doelen. Zelfstandig werken en routines moeten wel een plaats krijgen in de groep.
Aanrader 4; Gebruik van methoden. Een methode is een doordachte werkwijze en is gebaseerd op leerlijnen. Maar als leerkracht maak jij de keuzes. Kijk goed naar de leerlijnen en doelen en pas dit toe in je lesgeven. Ik merk zelf dat in het begin de kinderen best moeten wennen aan de methode en het werken in het werkboekje. De tweede helft van het jaar gaat het veel makkelijker en zie je ook de verschuiving van de aandacht voor spel naar het leren.
Aanrader 5; Instructie in combinatiegroep 2/3. Er zijn vijf verschillende instructiemodellen die je kunt gebruiken. In het boekje staan ze goed uitgewerkt. Een verademing vond ik het stukje over verlengde instructie. Ik loop daar zelf wel eens mee te worstelen maar inderdaad, de groepjes zijn klein en je kunt de kinderen vaak al individueel bedienen. Daarom is minder instructie misschien nog beter dan meer instructie die onvoldoende uit de verf komt. Met de taxonomie van Bloom kun je bepalen welk eindgedrag je wilt bereiken.
Aanrader 6; Planning. De planning is belangrijk in een combinatiegroep. Daarvan is een verantwoord rooster een goed uitgangspunt. Er is een adviestijd voor rekenen en taal voor groep 2 en voor groep 3. Een prima manier van werken is door middel van het circuitmodel. Ook het organiseren van het buitenspel- en gym is een aandachtspunt. Groep 2 heeft immers meer buitenspeltijd. Ik los het zelf zo op dat mijn groep 2 met de parallelgroep 1/2 nog even langer naar buiten gaat. Het eerste kwartier spelen ze gewoon met groep 3 samen. In de tijd dat ze nog even langer buiten zijn, geef ik mijn leesinstructie aan groep 3. Op de momenten dat groep 3 naar gym is, krijgt groep 2 extra instructiemomenten. In het boekje worden nog verschillende andere mogelijkheden geopperd. Mijn groep 3 gaat vaak wat langer dan een kwartier naar buiten. Tijdens dat moment, oefen ik vaak met wat individuele kinderen de Veilig en Vlot boekjes. Een vraag is ook waar speel je buiten? Op het grote plein of op het kleine kleuterplein, als dat tenminste gescheiden is. Het afgelopen jaar deed ik beide maar als de groep 3 kinderen ouder worden, merk je wel dat het kleuterplein niet aan de bewegingsdrang van groep 3 kinderen kan toekomen. Er worden verschillende voorbeelden gegeven.
Aanrader 7; Samen sterk. In een combinatiegroep 2/3 loop je tegen verschillende organisatorische hindernissen aan. Daarom is het schoolteam erg belangrijk. Leerkrachten moeten voldoende vrij en autonoom kunnen handelen. Je moet out of the box kunnen denken. Alles op dezelfde tijd doen, is in deze combinatiegroep eigenlijk niet mogelijk. Een goede visie kan dan de leerkracht helpen. De inzet van een onderwijsassistente of stagiaire ook. Zelf zet ik elke dag een half uur lang ouders in om te helpen met het lezen. Elke dag een half uurtje meteen aan het begin van de dag, ideaal! Bovendien vinden ouders het leuk om te helpen bij het lezen.
Aanrader 8; En de ouders? Het is belangrijk om als school de juiste stappen te zetten bij het invoeren van een combinatiegroep 2/3. Een goede communicatie is hierbij van groot belang. Ouders hebben tijd nodig om aan een verandering te wennen en ze komen op voor hun kind.In het boekje worden tips gegeven hoe je van tevoren al kunt bedenken waar de ouders mee kunnen komen. Mijn eigen ervaring heeft geleerd dat persoonlijk uitleg geven aan de ouders op een positieve manier al veel problemen wegneemt.
Het boekje is praktisch, geeft veel voorbeelden en aan het eind van elk hoofdstukje een tool om te gebruiken. Er staan veel tips en trucs in zodat je aan het eind van het lezen kunt zeggen: Combinatiegroep 2/3? Doen!
loading...
