Piraten
Janneke 20 januari 2013
Ontwerpschema
In dit groepsplan en ontwerpschema staan alle activiteiten onderverdeeld bij de kernactiviteiten van basisontwikkeling. Zelf heb ik bij de kernactiviteiten namen ingevuld van leerlingen die ergens hulp bij nodig hebben. Zo ontstaat een groepsplan waar gerichte hulp geboden kan worden tijdens de verschillende activiteiten: groepsplan/ontwerpschema piraten.
Doel van het project
- Ik wil de kinderen leren hoe je met elkaar om moet gaan, ik gebruik hiervoor het thema: piraten. Zij geven immers een voorbeeld hoe het NIET moet.
- Uiteindelijk willen we komen tot het maken van klassenregels: hoe moeten we omgaan met elkaar zodat iedereen het hier naar de zin heeft?
- Ik vind het belangrijk dat kinderen mee leren denken over de inrichting en de mogelijkheden van de hoeken
- Wat is een piraat en wat doen piraten?
- Lezen van een schatkaart
Leuk voorleesboek
Ik vind het altijd leuk als er bij een thema een leuk voorleesboek is. Er zijn toch regelmatig van die momenten dat het heerlijk is om samen even te luisteren naar een leuk verhaal. De komende weken ga ik aan de slag met het thema piraten. Het boek Kwakbollen en kuitenbijters van Rien Broere en Hiky Helmantel past daar uitstekend bij! Een boek vol humor en 30 leuke verhalen!
Het speelt zich allemaal af op Ukval. Een eiland midden in de grote oceaan. Het eiland is zo klein dat het op geen enkele landkaart staat. Midden op het eiland staat het Ukvalse bos dat zo klein is dat als je bips binnen in het bos is, je neus er al weer uitsteekt. Het bos verdeelt het eiland in twee stukken: Oost Ukval en West Ukval. In het westen woont Ake met een bende zeerovers en in het oosten woont Bulle met zijn piraten. Je begrijpt het al: ze zitten op Ukval met een probleempje. Zo begint het boek.
In de hoofdstukken die volgen spoelt er een bootje aan met een jongen: Knorre. De dochter van een van de vechtersbazen gaat samen met Knorre proberen om gewoon plezier te maken en zich niks aan te trekken van alle piratenstreken. Maar of dat lukt?
Ik denk dat kinderen in groep 2 de humor wel aan kunnen voelen. Ook de lengte van de verhalen is voor hen meer geschikt dan voor hele jonge kinderen.
Doordat het boek draait om Ose en Knorre, herkennen kinderen zich goed in de verhalen.
Of het inderdaad een succes wordt, laat ik jullie zeker weten!
Boeken bij het project
Speelgoed bij het thema
Opening van het project
- Je kunt de schatkist gebruiken. Doe er de volgende dingen in: ooglapje, doodskop op vlag, geld, schatkistje, papegaai, schatkaart, verrekijker, kompas, visnet, fles met brief erin, piratenhoed.
Woordveld maken over over piraten.- Poppenkastspel over de zeerover en de prinses: verhaal poppenkast: de schat van Kapitein Teut
Zintuigspelletjes
- Voeldoos; In een piratenschip kan het goed donker zijn. Daarom kun je de volgende spelletjes spelen: doe verschillende voorwerpen in een doos. Maak er een gat in en laat de kinderen voelen wat er in zit.
- Voelspel: In het piratenschip is het donker. Kun je voelen welke piraat voor je staat?
Knutselopdrachten
-
Piraten van een rol -
Piraten van een cirkel -
Papegaai van cirkels die dubbelgevouwen zijn -
Papegaai van rolletje met een kop die gevouwen is van 16 vierkantjes en daar een tulp van maken -
Schatkisten met goud en zilver. De munten zijn gemaakt van klei. -
Een piraat op een vlot -
Schatkistjes vouwen -
Piratenhoed maken -
Piratenbandana voor meisjes. De basis is een kartonnen band met een halve cirkel voorop. Daarop kunnen ze dan een doodskop tamponneren. -
Piraat van een rolletje -
Oorbellen gemaakt van oude kralen en gordijnringen. Nu lijken het echte piratenoorbellen. -
Leerkrachten van groep 3 maakten aan het begin van het schooljaar grote piratenboten op het raam met daarop de foto’s van de kinderen als piraat. -
Foto’s van de kinderen laten veranderen in piraten en hierbij een piratennaam laten verzinnen door de kindere. Deze hebben ze er zelf bij geschreven. -
Piratenbuideltjes maken, zelf laten rijgen en dan bij elkaar trekken. -
Piratenboot vouwen -
Piratenhoofd -
Vlaggetjes vouwen en sjabloneren -
Wat ziet de piraat door de verrekijker? Hier kwamen de leukste dingen uit! -
Boot vouwen van een a4 papier; voorbeeld vouwen -
Piratenboot van karton en een reling van ijsstokjes. De piraat is een foto van het kind zelf waar ze van zichzelf een piraat gemaakt hebben. -
Piraat tekenen met wasco. Plakken op een papier waarop strepen zijn geplakt. -
Papegaai van karton 
Piratenvis
Vlot van Woeste Willem van ijsstokjes
Piraten van cirkels
Woeste Willem
Teken-/schilderopdrachten
-
Schatkaart tekenen
-
Gebruik van een foto van een kind alleen het hoofd. Plak deze op en laat de kinderen zichzelf als piraat tekenen.
-
Schilder de zee en de lucht. Plak er later een piratenboot op
-
Teken een cirkel op een vel papier. Dat is het raam van het piratenschip. Wat zien de piraten door het raam? Teken dat in de cirkel.
Wat moet allemaal aan de orde komen?
- Wat zijn piraten, wat doen ze en hoe zien ze eruit? Zijn er nu nog piraten? Wat doen deze piraten?
- Boten: hoe zien deze eruit? Waar zijn ze van gemaakt? Hoe blijven ze drijven?
- Wat is een onbewoond eiland? Wat zou jij doen als je daar zat?
- We kunnen van piraten leren hoe het niet moet, maar hoe moet het wel? Hoe gaan we met elkaar om?
- Wat doen piraten allemaal? Vissen, stelen, schat zoeken, dek schrobben, kijken door de verrekijker
Verhalend ontwerp: Pier en Aad Piraat vragen om hulp
Hier kun je het verhalend ontwerp downloaden.
Lesopzet en brieven van de piraten.
Foto’s van hoeken
-
Verteltafel n.a.v. het boek: Kikker vindt een schat.
Bij www.vertelkisten.nl kun je deze vertelkist bestellen. Er zit een boek in, alle benodigde poppen en attributen die bij het verhaal nodig zijn en wat lesideeën. Ik heb over het plastic krat een kleed gelegd waardoor er echt een gat ontstond. De kinderen hebben er volop mee gespeeld en het verhaal meerdere malen herhaald. -
Piratenvlot gemaakt van losse planken die op twee dwarsbalken zitten. Een paal in het midden voor het zeil en het spel kan beginnen. (Vlot gemaakt door Frits van Laar) Verkleedkleding o.a. van www.kinderverkleedkleding.nl -
Piratenboten gemaakt van blokken in de bouwhoek -
Pippi Langkoushoek in de huishoek -
Hoek met piratenboten -
Poppenkastspel -
Rekenhoek met allemaal goud/zilver en diamanten. Ernaast staan allemaal bakjes met cijfers en stippen erop. De buit kan verdeeld worden over de rode bakjes. -
Strijkkralen van Pippi Langkous -
Piratenvlot
Om het spel op het piratenvlot goed te laten verlopen is er een schema gemaakt van spelmogelijkheden…..en dat helpt! Het spel verloopt nu veel gerichter.
Een andere tip om het spel goed te laten verlopen is: laat regelmatig iets gebeuren: een fles spoelt aan met een schatkaart erin, de zeeroversvlag wordt gestolen, het vlot lekt, er moeten vissen komen voor de maaltijd, etc.
-
Verteltafel: Woeste Willem
-
Speelboot in de klas
Deze boot is gemaakt van tafels die met de poten omhoog staan en met het tafelblad op de grond. Daaraan is het karton bevestigd en ook de twee masten. Die zijn gemaakt van tapijtrollen.
Spel en beweging
Spelletjes om te doen zijn:
-
Piraatje mag ik overvaren (Schipper mag ik overvaren)
-
Schuitje varen, theetje drinken
-
Voelspel: wat zit er in de schatkist?
-
Wie is het eerste bij de schat? Gooien met een dobbelsteen voor het aantal stapjes.
-
Piraat, kom uit je hangmat (Vos kom uit je hol)
-
Een, twee, drie wie heeft die schat, die mooie schat van goud?
-
Vlottenspel;
Zeeroversoefeningen in het speellokaal doen:
-
Over een omgekeerde bank lopen met een zak of kist vol schatten
-
Naar boven in een klimrek klauteren
-
Langs een touwladder klimmen
-
Springen van het ene onbewoonde eiland op de andere
-
Schat zoeken; goudkleurige steentjes verstoppen en laten opzoeken, wie heeft de meeste?
Warming up: Wat doe je op een boot? Roeien, zeilen hijsen, vissen, schrobben, door een verrekijker kijken, enz. enz.
Matrozentest
Kunnen jullie een rij maken van klein naar groot? Zijn jullie sterk genoeg, laat je spierballen maar eens zien. Kunnen jullie ook kijken of je heel sterk bent, til eens iets zwaars van de grond. Hoe hijs je de zeilen? Kennen jullie een zeemansliedje ? Kunnen jullie salueren: als ik een opdracht geef, dan zet je je hand op je voorhoofd en zeg je “ai-ai, kapitein!”. Enz…
Golven maken met blauwe crêpepapieren linten in het speellokaal
Golven maken met de parachute
Staartroof (met dank aan Angelique)
Elk kind heeft een lint in zijn of haar broek. Een piraat probeert de linten te roven. In een aantal hoepels aan de zijkant van de zaal liggen extra linten. Die mag je pakken, als je je lintje kwijt bent. Ben je je staart kwijt en zijn er geen extra linten meer. Dan kom je aan de kant zitten! De staarten/linten worden steeds geteld.
Piratenschip (met dank aan Angelique)
Zet een aantal (klauter) toestellen bij elkaar. Zet ze in de ‘vorm’ van een schip.
Afsluitspel
De kinderen zitten in een kring in het midden van het speellokaal. Leg meerdere dozen (schatkisten) in het midden neer. In elke schatkist zit een geluid. Laat de geluiden even horen en bespreek wat je hoort. De kinderen doen hun ogen dicht. Eén kind zoekt met een schatkist een plek in de zaal. Vanaf die plaats rinkelt het kind met de schatkist. De andere kinderen wijzen met hun vinger waar het geluid vandaan komt.
Ook kunnen dezelfde schatkisten bij elkaar gezocht worden.
Muziek
In het muziekkastje zitten opdrachten voor de volgende onderdelen van de muzikale vorming: ritmeopdracht, dansopdracht, luisteropdracht, muziekinstrumenten, liedjes om aan te leren.
Alle piraten zwemmen in het water ( melodie van alle eendjes zwemmen in het water)
Alle piraten zwemmen in het water
Falderalderiere falderalderiere
Alle Piraten zwemmen in het water
Fal de ral deral deral deral
Ik zag twee piraten schatten zoeken (melodie ik zag twee beren)
Ik zag twee piraten schatten zoeken
Oh dat was een wonder
Het was een wonder boven wonder
Dat die piraten zoeken konden
Hihihi hahaha ik stond erbij en ik keek ernaar
Piraatje, piraatje wat doe je vandaag?(melodie: Bakker, bakker wat doe je vandaag?)
Piraatje, piraatje wat doe je vandaag?
Schatten zoeken, schatten zoeken.
Piraatje, piraatje wat doe je vandaag?
Schatten zoeken dat doe ik zo graag!
-boten kapen
-vissen vangen
-lekker luieren
-schrik aanjagen
Woeste Willem( melodie van Opa Bakkebaard)
Hier is Willem, Woeste Willem
Woeste Willem is piraat
Hij kan werken, heel hard werken
Wil jij weten hoe dat gaat?
Hij schrobt het dek, met een bezem, met een bezem
Hij schrobt het dek, zo schrobt hij het dek.
Hij zoekt een schat, met een schatkaart
Hij snijdt zijn brood, met een sabel
Hij hijst het zeil, met z’n handen
Een leuk gedichtje over de zee van Frank Eerhart….. (met dank aan Angelique)
ik zie de zee
de zee ziet mij
dag zee
hoe gaat het?
ik eb, zegt de zee
wat heb je? zeg ik
ik heb eb
doet dat zeer?
nee, zegt de zee
een zee heeft geen zeer
Het Pippi Langkous Lied
Twee maal drie is vier, wiedewiedewiet en twee is negen.
‘k Richt de wereld in wiedewiede naar mijn eigen zin.
Hai! Pippi Langkous, tollahé, tollahé, tollahopsasa
Hai! Pippi Langkous, die doet haar eigen zin.
Drie maal drie is vijf, wiedewiede wie wil van mij leren?
Vier min vijf is twee, diedeldodel doe eens met ons mee.
Hai! Pippi Langkous, tollahé, tollahé, tollahopsasa
Hai! Pippi Langkous, die doet haar eigen zin.
Ik heb een huis, een kakelbont geval
Een aapje en een paard, gebruiken het gewoon als stal
Ik heb een huis, ofschoon ik heel graag reis
En ieder die mij mag, die neuriet mee op onze wijs
Drie maal drie is vijf, wiedewiede wie wil van mij leren?
Vier min vijf is twee, diedeldodel doe eens met ons mee
Materialen
Taal
In de taalkast zitten voorwerpen waaraan verschillende taaloefeningen zijn gekoppeld: Ko Klapper: tellen woorden in zinnen en woordstukjes, Ria Rijm: voor rijmoefeningen, Henk Hak en Piet Plak: hakken en plakken, woordrups: begin en eindletters, Pipa Papegaai: voor luisterspelletjes: nazeggen zinnen, Lange Slang: lange en korte woorden herkennen, voorwerp passend bij het thema: raadsels, wel of niet goed, etc., vingerpopjes voor het geven van een voorstelling in het theatertje erboven, grote lade waar het boek van de week uitkomt en waar een map in ligt met daarin bladen met de auditieve oefeningen erop.
Kijk voor oefeningen hieronder bij auditieve oefeningen.
Boekbespreking Woeste Willem
Woordenschat
Piraat – vechten – zeil – boot – vlag – vis – hengel – kraaiennest – sabel – schat – schatkaart – opgraven – pistool – kanon – papegaai – eiland – stuurrad – kogels – enteren – zeerover – sloep – baard – dolk – geldstukken – gestreept T-shirt – goud – haai – houten been – haak – ketting – kompas – mast – anker – onbewoond eiland – ooglap – palmboom – piratenhoed (steek) – piratenschip – pofbroek – reddingsboei – ring – roeiboot – roer – roeispaan – schateiland – schatkist – schelpen – sieraden – strand – tropisch eiland – verrekijker – vissersnetten – vlot – vuurtoren – wapens – zeilen – zwaard
Taaloefeningen
-
In het letterdoosje komen de letters: p-i-r-aa-t. Hier gaan we mee aan de slag. Ik introduceer Leo de Lettervogel. Deze vogel krijgt elke week een nieuwe letter. De kinderen mogen allemaal dingen zoeken en meenemen die met die letter beginnen. Op dinsdagmiddag, gaat Leo de lettervogel kijken of de goede dingen in de letterbak liggen. Dan bedenken we er nog meer woorden bij en schrijven deze op een papier. Deze hangen we aan de lijn: de letterlijn. Op volgorde van de letters van het alfabet.
-
De kinderen zitten in een kring. In het midden staat een fles met een briefje erin. Natuurlijk wil iedereen weten wat er op staat. Het is een echte schatkaart. Er staan allemaal opdrachten in: loop naar de deur, volg de pijl, ga bij het speelhuis tien stappen naar rechts, loop om de picknicktafel heen, klim over het muurtje, zoek de schat. In de zandbak is een schat verstopt. Er zit echter een groot slot op met een sleutelbos met heel veel sleutels. In de klas kunnen de kinderen in een hoek proberen om de schat te openen.
-
Schat maken; Elk kind krijgt een schoenendoos en mag deze thuis heel mooi versieren. In de doos komen dingen van het kind waar het waarde aan hecht: een foto, lievelingsspeelgoed, iets lekkers, etc. Als de doos klaar en gevuld is, mag deze weer mee naar school. Elke week mag een kind over de schat vertellen. Wat zit er in en waarom zit het er in?
Techniek
Drijven en zinken
Pak een schatkist. Doe hier allemaal voorwerpen in die blijven drijven of juist zinken.
Vertel de kinderen dat je een schatkist hebt gevonden in de zee. Samen met de kinderen wordt de schatkist open gemaakt. In de schatkist liggen allemaal voorwerpen.
Vertel dat de kist dreef op het water. Weten de kinderen wat dat is? Drijven? Als iets niet drijft hoe noem je het dan?
We zullen eens kijken welke van deze voorwerpen blijven drijven of juist gaan zinken:
Pak een doorzichtige bak en doe daar water in. Pak een voorwerp uit de schatkist en laat de kinderen raden wat er gebeurt.
Als je denkt dat het gaat zinken, ga je zitten. Als je denkt dat het blijft drijven, ga je staan.
Doe een voor een de voorwerpen in de bak met water na de voorspellingen van de kinderen en kijk of het klopt!
Rekenen/wiskunde
Begrippen
Meer – minder
Veel – weinig
Drijven – zinken
Veraf – dichtbij
Evenveel
Tellen van de munten in de schatkist
Schatkisten van groot naar klein zetten
Schatkisten
Deze reken/wiskunde oefening komt van Angelique:
Verzamel doosjes van verschillende grootte. Pak ze in. Je kunt ook de geknutselde schatkisten gebruiken! In elk schatkistje wordt materiaal gestopt.
Vertel dat er in de schatkisten goudstukken zitten. Als de kinderen mogen kiezen, welk schatkistje zouden ze nemen? Waarom?
De schatkisten kunnen van groot naar klein gezet worden en andersom.
Twee kistjes worden naast elkaar gezet en de kinderen mogen voelen/bewegen. Welke zouden ze nu kiezen?
Leg de schatkistjes van licht naar zwaar
Drijven en zinken
Verschillende voorwerpen in een bak met water laten zakken, drijft het of zinkt het? Met de kinderen gaan voorspellen en beredeneren waarom het één drijft en het ander zinkt.
Tel- en sorteeroefeningen
De gouden sieraden (of andere attributen uit de schatkist) bieden allerlei mogelijkheden tot tellen en sorteren. Hiervoor kun je ook heel goed een knopendoos gebruiken vol verschillende knopen in allerlei kleuren. Heel geschikt voor groep 1 leerlingen.
Goudstukken
Leg enkele goudstukken op de tafel. Laat een leerling ze tellen. De kinderen mogen de ogen dichtdoen. Een van de kinderen/piraten mag een goudstuk pakken. Wij gaan kijken hoeveel goudstukken er op de tafel liggen en hoeveel de piraat in de hand heeft. Ook kun je er een paar bijleggen, hoeveel liggen er nu?
Boot laten varen
Doel: boten laten varen.
Welke boot vaart het snelst? Hier met kinderen over discussiëren. Hoe kan een boot varen?
– door golven te maken
– door de wind via het wapperen met je hand
– door de wind, door te blazen met je mond
– door de wind, door ergens lucht uit te drukken, plastic fles.
– wanneer zinkt de boot, uitproberen.
Rangtelwoorden oefenen
De kinderen oefenen met rangtelwoorden tot en met 5 en het terugtellen vanaf 5
De piraten mogen op het schip. Tel samen met de kinderen:
Jij mag als eerste, wie stapt er als tweede? Als derde stapt … Wie stapt er als vierde? En als vijfde …Daarna stappen de kinderen om de beurt uit, Tel samen met de kinderen van 5 – 4- -3 –2 –1 –0. Dit kan ook met papegaaien, goudstukken in een zakje, poppen op een piratenschip etc.
Kralenplanken
Afsluiting van het thema
Uiteindelijk wil ik toe naar het opstellen van een lijst met klassenregels. We hebben van de piraten
geleerd hoe we niet met elkaar om moet gaan maar hoe moet het dan wel? In een gesprek worden de regels genoemd en schrijf ik ze op een stuk karton. Daarna gaan alle kinderen de regels ondertekenen met hun naam, letter of kriebeltje.
We eindigen met een piratenfeest waar de kinderen een piratendiploma krijgen!
Piratenfeest
-
Met de kinderen wordt een datum afgesproken wanneer het piratenfeest is. In de week voorafgaand aan deze dag worden verschillende activiteiten gedaan: piratenvlaggen maken door groepjes, piratenmutsen maken en piratenbuideltjes (zie knutselactiviteiten).
We doen de volgende spelletjes in het speellokaal/speelplein:
We gaan varen:
-
Golven maken met de parachute
-
Onder water zwemmen; een groep kinderen mag onder de golven door zwemmen
Wat gaan we doen aan boord:
-
Vissen vangen; naast een bak liggen allemaal vissen. telkens gaat een groep kinderen op de bank staan en probeert zoveel mogelijk vissen te pakken, wie op de grond komt, is af. Welke groep heeft de meeste vissen gevangen?
-
Zeilen hijsen; op een piratenschip moet je goed zeilen kunnen hijsen, twee kinderen krijgen een lang touw en rollen deze zo snel mogelijk op. Wie heeft het eerst het touw opgerold?
-
Geld tellen; Estafettespel; Twee groepen staan achter een hoepel. Een eindje verderop liggen ook twee hoepels met een bakje erin. De kinderen hebben een muntje in hun hand. Om de beurt rennen de kinderen naar het geldzakje en stoppen hun munt erin. Als ze terug zijn, mag de volgende. Welke groep is het eerst klaar? Samen tellen.
Op een onbewoond eiland:
-
Schat zoeken in de zandbak; verstop een paar mooie goudkleurige stenen in de zandbak. Wie kan ze vinden?
-
Ra, ra, wat zit er in de schatkist? Iemand verstopt iets in de schatkist. Door te vragen kunnen de kinderen erachter komen, diegene die er wat in heeft gestopt mag alleen ja/nee zeggen
-
Goudstukken werpen in de schatkist; leg twee hoepels neer en leg daar goudstukken in. Zet een eindje verderop een schatkist neer, wie kan ze in de kist gooien?
Ra, ra, ra, welke piraat ben je? Een van de kinderen staat met de rug naar de anderen. Iemand tikt dit kind op de rug en zegt: ra, ra, welke piraat ben ik?
Ter afsluiting krijgen de kinderen een diploma en een traktatie.
-
Een piratenboot van een koek met een zeiltje erop -
Piraten houden van barbecue. Rijg spekjes aan een sateprikker en doe alsof ze op een barbecue liggen. Eet het daarna lekker samen op.
Toneelstuk/musical
Sjoukje van Kalsbeek heeft met groep 3 een toneelstuk gedaan over Woeste Willem. Hier kun je het toneelstuk downloaden: toneelstuk Woeste Willem.
Bedankt
Deze pagina werd mede mogelijk gemaakt door bijdragen van: Annemarie Mensink, Barbara Dijkstra, Marije Bouma, Margriet van Laar, Sjoukje Kalsbeek, Angelique de Haze, Olga Hogewoning, Reina Schenkel en Ina Schild.
loading...
Piraten,
