De ruimte in…
Janneke 21 januari 2013De komende periode werken we over het thema: de ruimte in. Hoe kom je daar? Kun je daar leven? Is er leven op de planeten? Hoe ziet het er uit? Veel vragen om een antwoord op te vinden met elkaar!
Ontwerpschema
Hier kun je een groepsplan/ontwerpschema downloaden. Alle activiteiten zijn onderverdeeld en in de lege vakken kun je namen van kinderen schrijven die op een bepaald vakgebied extra begeleiding nodig hebben:
- Groep 1 en 2; ontwerpschema/groepsplan: de ruimte in
- Groep 2/3; ontwerpschema en doelen groep 2/3
Doel
Door middel van dit thema wil ik de kinderen het volgende leren:
- Er is meer dan de aarde waar wij op wonen
- Hoe leven astronauten in een raket en een ruimteschip
- Met een raket kun je de ruimte in, wat is daar te zien
Weetjes
Mars;
- Er liggen stenen
- Er staat een grote berg op Mars
- De grond is rood
- Er groeien geen bomen of planten
- Het lijkt het meest op een woestijn
Saturnus:
- Saturnus heeft ringen
- Het stormt heel erg op Saturnus
Boektoppers
De zon, aarde en maan is een boek uit de serie; Willewete van Clavis. Het boek bekijkt de aarde van veraf en van dichtbij. Vertelt over de zon en dat de aarde ronddraait. Laat ook zien dat de maan ’s nachts goed te zien is en dat je de maan niet altijd helemaal ziet. Er zijn zelfs mensen op de maan geweest. Soms gebeuren er ook bijzondere dingen: een zonsverduistering is daar een voorbeeld van. Bij het thema de ruimte is dit boek een prachtig uitgangspunt om te beginnen. De kinderen kennen immers de aarde, zien de zon en de maan ook en kunnen zich hier goed een voorstelling van maken.
Boeken
Speelgoed bij het thema
Onderzoek/uitstapjes/activiteiten
We hebben bedacht wat we allemaal nog willen weten! Dat wordt nog een hele klus om dat duidelijk uit te leggen…….
Collega Marije Bouma bedacht dit systeem om de kleuters uit te leggen hoe het zit met de schaduw van de maan en de planeten om de zon. Voor de maan heb je een fel hoofdlampje nodig. Die schijnt tegen de ene kant van de zon aan en dan zie je de schaduw van de aarde op de maan.
Als je aan de onderkant van de wereldbol zit, wat gebeurt er dan? Sommige kinderen denken dat je naar beneden valt. Gelukkig niet door de zwaartekracht. We springen van de tafel af in de lucht om te voelen of dat echt zo is! Gelukkig komt iedereen op de grond terecht.
Daarna krijgen we kaartjes van allerlei voorwerpen. Welke raakt het eerste de grond? We laten dingen tegelijk vallen en ontdekken dat alle voorwerpen; licht of zwaar allemaal tegelijk de grond raken.- Ruimtebingo; Speel deze activiteit in de klas in een kleine groep of binnen in de hal of speellokaal of buiten. Hang dan de grote kaarten overal neer. Verdeel de klas in groepjes en laat ze de afbeeldingen zo snel als mogelijk is opzoeken. Wie heeft het eerst alle afbeeldingen gezien? Zet er dan een streep door of als je het in de klas speelt, leg er dan een fiche op.
Aankleding van de klas
De kijktafel
Opening van het thema
- Er landt een vliegende schotel op het plein. Er is niemand te zien……. wie heeft er in gezeten?
Na een week blijkt dat er ruimtewezens in zitten die alleen maar blieb-blieb zeggen.
We ontdekken dat het ruimteschip kapot is. Het ruimtewezen wil graag dat we helpen om het te maken……
We verzamelen allemaal kleine, huishoudelijke apparaten en slopen deze. De onderdelen bewaren we en sorteren we. Dit zetten we bij het ruimteschip neer. Zouden de ruimtewezens het kunnen repareren?
Woordveld over de ruimte
Knutselopdrachten
Vliegende schotel van papieren bordjes met een doorzichtig toetjesbakje erop. Een ruimtewezentje erin gemaakt van een kraal en chenilledraad.
Met pootjes van garenklosjes en een ruimtewezen van klei erin
Het kan ook van karton (juf Elsie de Greef)
Vliegende schotels van twee bordjes die de kinderen hebben geverfd. Ze hebben er een cirkel uit geprikt waarna er een deksel van een toetjesbeker in geplakt kan worden. Daarna tekenden de kinderen een ruimtewezen die door het raam kijkt.
Deze vliegende schotels zijn gemaakt van een bordje waar de cirkel voor de helft is geprikt.
De kinderen hebben er daarna ruimtewezens in getekend.
Tekenen met zwarte stift en daarna inkleuren met ecoline en zilververf
Sterren vouwen; 16 vierkantjes. Dan aan de zijkanten in het midden een blokje inknippen, de hoeken omvouwen en dichtplakken
Naar aanleiding van een gesprek over Saturnus waar orkanen zijn, hebben we de bovenkant van de orkanen getekend met wasco en de ringen gemaakt van wasco (groep 1 motoriekopdracht)
Saturnus en andere planeten van wasco en zwarte ecoline (juf Sas)
Raketten van een pringgles bus die is beschilderd. Een toetjesbekertje als neus en een foto van het kind alsof deze een astronaut is die door het raam kijkt.
Planeten (juf Inge Kieneker)
Raketten op een achtergrond van wasco en ecoline
Astronautenhelm
Aarde; bal met papier-maché eromheen.
Saturnus
Dag en nacht/zon en maan
Hoeken
- Ruimtehoek met een raket van dozen
Donkere hoek; donker gemaakt door landbouwplastic of gordijnen, glow in de dark-sterren, zaklantaarns
Planeten in de donkere hoek en sterren- Memospel spelen de ruimte
Zandtafel; maanlandschap maken- Speelgoed raketten
- Constructiemateriaal; raketten maken
- Raket bouwen met de Kapla
Mozaiek- Rekenhoek; tellen tot 10
Telspel
Telspel
Print dit spel vier keer uit en plak het op karton. Doel van het spel: herkennen cijfers tot 20, gooien met de dobbelsteen en zoveel stappen vooruit doen, wie is het eerste bij de planeet? Je kunt er allerlei poppetjes voor gebruiken om mee vooruit te komen. Ik heb zelf de gogo’s gebruikt die je een paar jaar geleden in een winkel kreeg.
- Bouwen in de bouwhoek:
Opdrachtkaart; leg sterren
Opdrachtkaart; maak een raket
Wat moet er aan de orde komen?
- Wat is de ruimte?
- Wat weten we al en wat willen we nog weten?
- Sterren
- Dag en nacht/donker en licht
- Planeten
- Aarde
- Zon en maan
- Raketten en astronauten
Spel en beweging
- Gym; de kruiptunnel om donker te ervaren en van het ene ruimteschip in het andere te komen
- Klimmen in de klimtoren, dat is de raket
- Zwaartekracht ervaren op de trampoline of de springkast; je komt altijd weer beneden
- Aftellen van 10 – 0 en dan raketten weggooien; welke komt het verst? welke dichtbij?
Gymles met hoepels:
Planetenspel: Leg de hoepels in het speellokaal neer. Dat zijn de verschillende planeten. In het midden ligt een grote gele, ronde planeet, dat is de zon. De kinderen zijn raketten en bewegen zich door het speellokaal heen. Noem dan de naam van een planeet. Diegene die daar het eerst is, heeft gewonnen.
Daarna krijgt elk kind een eigen hoepel/planeet. Daar doen we de volgende oefeningen:
- Ga op de planeet staan
- Ga achter de planeet staan
- Spring over je planeet heen
- Ga links/rechts van de planeet staan
- Ga wijdbeens op de planeet staan
Afsluitspel: rollen met je planeet
Planeten draaien om hun eigen as. Dat gaan wij ook doen. Hou je hoepel maar op zijn kant en laat het rollen. Zo gaan we allemaal om de zon heen.
Spelles:
- Astronautentikkertje/Marsmantikkertje; Leg verschillende hoepels neer in het speellokaal; dat zijn planeten. Wie op een planeet staat, mag niet getikt worden. De tikker is een astronaut die probeert om marsmannetjes te tikken.
- Planeetje wisselen; spring van de ene hoepel/planeet op de andere. Probeer niet van de planeten af te komen want dan ben je af.
- Maansteentje leggen; Op de wijs van zakdoekje leggen spelen we nu: maansteentje leggen
Muziek
- In Kleuterdansen 5 (te bestellen bij www.nevofoon.nl) staat een dans: Sterren
- In Peuters dansen 2 (te bestellen bij www.nevofoon.nl) staat de dans: Vliegreis
- Luisteropdracht: gebruik hierbij de xylofoon en raketkaartjes.
Geef elk kind een raketkaartje.
Speel met het stokje van onder naar boven op de xylofoon en luister naar de tonen. Ze gaan omhoog. Laat de raketten opstijgen.
Speel daarna met het stokje van boven naar beneden. De tonen worden nu laag. De raketten gaan weer naar beneden. Speel steeds omhoog of naar beneden en laat de kinderen meebewegen met de raketten
- Op de wijs van: Helikopter:
Astronautje, astronautje mag ik met je mee omhoog
Hoog in de ruimte wil ik wezen, hoog in de ruimte wil ik zijn
Astronautje, astronautje, vliegen is pas fijn!
Opzegversje:
Ik heb mijn raket
in de tuin gezet
een druk op de knop
we stijgen op
momentje maan
ik kom eraan
en ben ik eenmaal boven,
boven op de maan,
dan doe ik voor jou
alle sterren aan
Een ander opzegversje:
Wie woont er op de gele maan?
Een koning met een zwarte zwaan?
Een monstertje met rode hoed?
Een draakje met een gekke snoet?
Een wobbel – wabbel – wiebelspook?
Ik weet het wel! Weet jij het ook?
Op de wip
Zon en maan
zitten net
op de wip.
Als de zon
moet slapen gaan
zit de maan
weer bovenaan.
(Riet Wille)
Op de wijs van de wielen van de bus:
De planeten draaien om de zon,
om de zon, om de zon.
De planeten draaien om de zon
en wij kennen er negen.
Mercurius, Venus, Aarde, Mars,
Jupiter, Saturnus,
Uranus, Neptunus en Pluto ook
en dat zijn alle negen
Op de Aarde wonen wij,
wonen wij, wonen wij.
Op de Aarde wonen wij
en kijken naar de maan.
Onze Maan is grijs en koud,
grijs en koud, grijs en koud.
Onze Maan is grijs en koud
en zit ook vol met kraters
Ik droomde in bed
van een raket
hij stond op het balkon.
Ze riepen me:”Hee!
Stap in, je mag mee!”
Het aftellen begon:
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
We stegen op…
met heel veel gebrul.
Verder staat er in Kleuterwijs:
-
31; Hoog is de lucht
Materialen
- Kleikaarten; lamineer de afbeeldingen en laat deze versieren met speelklei
Groep 3 activiteiten
- Wat weet ik en wat wil ik weten over de ruimte
- Schrijf woorden over de ruimte
- Schrijf zinnen over de ruimte
- Teken wat er staat
Taal
In de taalkast zitten voorwerpen waaraan verschillende taaloefeningen zijn gekoppeld: Ko Klapper: tellen woorden in zinnen en woordstukjes, Ria Rijm: voor rijmoefeningen, Henk Hak en Piet Plak: hakken en plakken, woordrups: begin en eindletters, Pipa Papegaai: voor luisterspelletjes: nazeggen zinnen, Lange Slang: lange en korte woorden herkennen, voorwerp passend bij het thema: raadsels, wel of niet goed, etc., vingerpopjes voor het geven van een voorstelling in het theatertje erboven, grote lade waar het boek van de week uitkomt en waar een map in ligt met daarin bladen met de auditieve oefeningen erop.
Taalactiviteiten:
- Bij een vallende ster mag je een wens doen; wat zou jij wensen? Opschrijven en op een ster plakken, hang deze sterren op in de klas.
- Ik ga naar de maan en ik neem mee ………………iedereen mag een voorwerp noemen. De volgende herhaalt het voorwerp en doet er zelf een voorwerp bij, de volgende herhaalt de twee eerder genoemde voorwerpen en doet er zelf een voorwerp bij, enz.
- Met welke letter begint het?
Leg 3 hoepels in de kring: in elke hoepel ligt een letter en de naam van een planeet welke met deze letter begint. Bijvoorbeeld in één hoepel de letter s en Saturnus, de m en Maan en de v met Venus. De kinderen bedenken woorden die met één van deze letters beginnen, de leerkracht schrijft het woord op en een astronaut mag het woord naar de juiste planeet brengen. Je kunt de letters en namen van de planeten wisselen (n – Neptunus, p- Pluto etc) -
Astronauten race: klankgroepen
De klas wordt in twee groepen verdeeld. Iedere groep moet naar de maan. Het is net als mens erger je niet. De pion is een lego-astronaut maar een gewone pion kan natuurlijk ook. Er is een lange weg af te leggen naar de maan (rondjes waar de pion/astronaut op mag gaan staan). De pion/astronaut mag zoveel rondjes vooruit als er lettergrepen in het woord zijn. De woordkaartjes van “de ruimte” liggen zo in de kring dat je de afbeeldingen niet ziet. Eén kind van de groep mag een kaartje trekken en het woord verdelen in klankgroepen. De pion mag nu zoveel vooruit als er klankgroepen zijn. Dan is de andere groep aan de beurt. Welke groep heeft het eerst zijn pion/astronaut op de maan? -
Verschil tussen s en z:
Ik verdeel de kring in twee grote vlakken door middel van afplaktape. In het ene deel ligt de letter S van Saturnus en in het andere deel de Z van Zon. Alle kinderen doen tegelijkertijd mee. Ik zeg een woord dat met de s of z begint en de kinderen gaan in het goede hok staan. De kinderen worden zich bewust van het verschil tussen deze twee klanken. Ook laten ervaren door de klank duidelijk uit te spreken en te laten voelen (s voorin mond, z voel je ook in je keel). Het verschil tussen de m (Maan/Mars)en n (Neptunus) kan je zo ook aanbieden. Het leuke is dat alle kinderen actief mee kunnen doen aan deze activiteit.
Woordenschat
Ruimte – aarde – raket – sterren – planeten – ruimteschip – maanwagen – satelliet – astronaut – zon – sterrenkijker – sterrenwacht – lancering – space shuttle – krater – maan – donker/licht – zonnestelsel – zweven – komeet – zwaartekracht
- Auditieve oefeningen
- Schrijven de maan
- Schrijven de raket
- Schrijven de zon
- Schrijven de ster
- De r van de ruimte
- De r van raket
- De a van astronaut
- De aa van de aarde
Rekenen/wiskunde
Rekenactiviteiten:
- Terugtellen van 10 – 0; een raket vliegt weg en dan wordt er afgeteld. Probeer dit met raketten die door de kinderen zijn gemaakt. Tel af van 10 – 0 en gooi de raketten zo ver mogelijk weg. Welke komt het verst?
- Zwaartekracht ervaren; Wij wonen op de aarde in Nederland, wijs Nederland maar eens aan. Het groene is land en het blauwe is water. Bovenop en onderop de aarde is het wit, wat zou dat kunnen zijn? Stel dat je nu onder op de aardbol leeft, wat gebeurt er dan met je? Hang je dan op de kop? Sommige kinderen denken dat je dan van de aarde afvalt. Gelukkig blijf je plakken op de aarde door de zwaartekracht. Spring maar eens omhoog of spring maar eens omhoog van de tafel, je komt altijd weer op de grond terecht. Laat de kinderen dan eens ervaren wat er gebeurt als je een zwaar blokje en een lichte kraal laat vallen. Welke raakt het eerst de grond? Beiden tegelijk. Doe dat met verschillende materialen en laat de kinderen het eerst voorspellen en uitleggen waarom zij denken dat het gebeurt.
- Dag en nacht; wat zie je overdag en wat zie je ’s nachts
- Cirkels; de vormen van de planeten; Laat Wouter de Kabouter allemaal cirkelvormige voorwerpen verzamelen of sterren
- Schaduwen door de zon; ga naar buiten en speel schaduwtikkertje of teken de schaduwen van elkaar om. Doe dat een tijdje later nog een keer en ontdek dan dat de schaduw op een andere plek staat, hoe kan dat?
- Voorzetsels; Ons ruimtewezen gaat op de stoel staan, onder de stoel, naast de stoel, achter de stoel
Begrippen:
- Zon en maan, dag en nacht, donker en licht
- Raketten vliegen omhoog en naar beneden
- Ver weg en dichtbij
- Warm en koud; de zon geeft warmte
Materialen rekenen:
Sorteren op gebruik Sorteren op groepjes van drie
Allemaal gesloopte onderdelen voor de vliegende schotel.
Wouter de Verzamelkabouter verzamelt sterren in alle soorten en maten
Rekencircuit
- Dobbelspel tellen tot 50
- Dobbelspel de ruimte tellen tot 50
- Raketten van 1 – 10
- Telspel naar de maan; 1-24
- Combineer cijfers en stippen de aarde
Kralenplanken
Afsluiting van het thema
Bedankt
Deze pagina werd mede mogelijk door bijdragen van: Margriet van Laar, Ina Schild, Aline Claeys, Karin de Ruyter, Inge Kieneker, Sas Hamelink, Elsie de Greef, Elze van Dongen, Sarah Eykens, Marije Bouma, Hilda Luth en Minke Bosma.
loading...
De ruimte in...,
